تاریخچه و ویژگی‌های کابل های برق

بهترین کابل برق چه ویژگی‌هایی دارد؟ پیش از خرید کابل و سیم برق باید به چه نکاتی توجه داشته باشیم؟ بهترین کابل‌های برق کدام‌اند؟ در این راهنما قصد داریم ضمن پاسخ به سوالات مذکور در رابطه با جنبه‌های مختلف بهترین کابل‌های برق اطلاعاتی را خدمت شما عزیزان ارائه دهیم. سیم و کابل دو قطعه بسیار مهم و اساسی در صنعت برق محسوب می‌شوند که در انتقال انرژی و الکتریسیته کاربرد بسیار زیادی دارند. در گذشته کابل‌ها در صنعت کشتیرانی بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما امروزه با توجه به پیشرفت علم سیم‌ها برای انتقال برق نیز به‌کار گرفته می‌شوند.

برای اولین بار در سال ۱۲۸۲ سیم‌های روکش‌دار و بعد کابل‌ها وارد ایران شدند. رفته رفته با استفاده از انرژی برق سیم‌های روکش‌دار را به شکل قرقره مانند روی سقف اتاق‌ها، دیوارها و سالن‌ها نصب کردند. اگر بخواهیم برای سیم و کابل یک تفاوت کلی قائل شویم باید بگوئیم که جنس سیم عموماً از آلومینیوم و مس بوده و تک رسانای برق است، در حالی که کابل از ترکیب ۲ یا چند سیم که دور آن یک غلاف محافظ پیچیده شده، طراحی و تولید می‌شود. علاوه بر این، باید توجه داشت اصلی‌ترین عایقی که در فرآیند تولید کابل مورد استفاده قرار می‌گیرد پیلی وینیل کربنات یا PVC است که به‌کارگیری آن مزیت‌های مختلفی هم‌چون انعظاف‌پذیری و غیرقابل اشتعال بودن را در پی دارد.

آشنایی با ساختار کلی کابل‌ها

در ابتدا بهتر است کمی با ساختار کلی کابل‌های برق آشنا شویم. کابل‌های برق به طور کل از سه بخش اصلی عایق، رسانا و پوشش محافظ تشکیل می‌شوند. مجموعه مذکور که از کنار هم قرار گرفتن چندین رشته سیم برق به وجود می‌آید، وظیفه جابه‌جایی نیروی برق را برعهده دارد. کابل‌های برق در انواع مختلف با کاربردهای متنوع تولید می‌شوند که هر کدام دارای ساختار قدرتی مختص به خود هستند. جالب است بدانید که ۳ نوع اصلی و پرکاربرد کابل برق با در نظر گرفتن کاربرد آن‌ها شامل انواع فشار قوی، فشار ضعیف و فشار متوسط می‌باشد. به طور کل در نمونه قوی کابل‌ها ساختار کابل بسیار محکم بوده؛ به طوری که در برخی موارد برای بوکسل و حمل اشیاء سنگین به ارتفاعات بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو در می‌یابیم که طراحی و ساخت انواع کابل با یک‌دیگر فرق دارد.

ویژگی‌های بهترین کابل برق

اگر قصد خرید کابل برق را دارید، در درجه اول باید با ویژگی‌های بهترین کابل برق آشنا شوید تا بتوانید خریدی هوشمندانه و درست انجام دهید. کابل‌ها همانند سایر محصولات و لوازم الکتریکی با در نظر داشتن شرایط خاصی تولید می‌شوند که به طور قطع شرایط آب و هوایی، نوع کاربرد، شرایط محیطی و… از مهم‌ترین شر‌ط‌های مذکور محسوب می‌شوند.

همان‌طور که اشاره شد، کابل‌های برق جزو مهم‌ترین تجهیزاتی هستند که به‌منظور انتقال جریان برق مورد استفاده قرار می‌گیرند. کابل‌ها در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که هر کدام از آن‌ها دارای کیفیت و کاربرد مخصوص به خود هستند. در ادامه با ویژگی‌های بهترین کابل برق بیشتر آشنا خواهیم شد:

کیفیت کابل برق

شاید می‌توان گفت اصلی‌ترین و مهم‌ترین پارامتری که سبب می‌شود یک کابل به عنوان «بهترین» شناخته شود، کیفیت آن است. منظور از کیفیت بالا این است که کابل مورد نظر با استفاده از مواد اولیه مرغوب، روش ساخت استاندارد، به کمک تکنولوژی و ماشین‌آلات باکیفیت بالا، توسط کادر تولید مجرب و… تولید شود. لازم به ذکر است که هراندازه کیفیت کابل برق بالاتر باشد، به همان اندازه میزان طول عمر مفیدش بالاتر خواهد بود.

برند سازنده کابل برق

ویژگی بعدی بهترین کابل برق ارتباط مستقیم با برند تولیدکننده آن دارد. کمپانی‌های متعددی هستند که در حوزه طراحی و تولید کابل برق مشغول به فعالیت می‌باشند. پیشنهاد ما این است که هنگام خرید کابل برق درجه یک به برند تولیدکننده آن توجه داشته باشید.

سطح مقطع کابل

ویژگی بعدی که در رابطه با کابل‌های درجه یک حائز اهمیت می‌باشد، سطح مقطع کابل است. سطح مقطع کابل می‌تواند در کیفیت آن تأثیر به‌سزایی داشته باشد؛ چرا که کلیه پارامترها اعم از شدت جریان، شرایط محیطی، افت ولتاژ مجاز و… توسط سطح مقطع کابل تعیین می‌شود.

میزان ناخالصی کابل

مورد بعدی در رابطه با میزان ناخالصی کابل است. خالص یا ناخالص بودن کابل در قدرت جریان الکتریسیته بسیار تأثیرگذار است. به منظور تشخیص میزان ناخالصی در آزمایشگاه‌ها یک‌سری تست‌های مخصوص انجام می‌پذیرد. اما اگر بخواهیم به بیان ساده این موضوع را شرح دهیم باید بگوئیم که به طور کل سیم‌های خالص دارای رنگ قرمز مس می‌باشند.

نکات مهمی که هنگام خرید بهترین کابل برق باید بدانید!

• هنگام خرید کابل برق چنانچه کابل مذکور از جنس مس مرغوب تولید شده است می‌بایست به میزان انعطاف‌پذیری آن دقت داشته باشید؛ چرا که مس مرغوب و درجه یک نرم بوده و از انعطاف‌پذیری بسیار خوبی برخوردار است. البته کابل‌های مسی باکیفیت از سطح شفافیت خوبی برخوردار بوده و اکسید نمی‌شوند. علاوه بر این، توجه داشته باشید که یک رشته سیم مسی باید فاقد رنگ سیاه باشد.
• کابل برق درجه یک و باکیفیت دارای علامت استاندارد می‌باشد؛ بنابراین در صورت مشاهده علامت استاندارد می‌توانید از داشتن کیفیت بالای کابل و مورد تأیید بودن آن توسط سازمان‌های مربوطه اطمینان حاصل نمائید.
• مورد بعدی که هنگام خرید بهترین کابل برق باید در نظر داشته باشید این است که رشته‌های کابل‌های با کیفیت بالا درست در وسط عایق قرار می‌گیرند. به طور معمول در کابل‌های کیفیت پایین، رساناهای الکتریکی به صورت فشرده در یک بخش از عایق جمع شده و بخشی از آن به طور کامل خالی است.
• یک کابل برق مرغوب و درجه یک علاوه بر داشتن کیفیت عالی، از قیمت بسیار مناسبی نیز برخوردار است. توصیه ما این است که به منظور خرید بهترین کابل با قیمت مناسب به مراکز فروش معتبر در این زمینه مراجعه فرمائید.
• یک کابل با کیفیت دارای عایق یا روکش مناسبی نیز می‌باشد. بخش داخلی و فلزی کابل‌ها به عنوان هادی جریان الکتریکی عمل می‌کنند اما پوشش رویه آن‌ها تحت عنوان عایق استفاده می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم، عایق مهم‌ترین بخش در تعیین ایمنی بوده و اگر کیفیت آن مرغوب نباشد جریان به راحتی منتقل خواهد شد یا به نوعی نشتی رخ می‌دهد که به طور قطع عواقب بسیار بدی را در پی خواهد داشت. توجه داشت باشید که کیفیت عایق کابل به قطر آن نبوده و به کیفیت ساختاری بستگی دارد. پوشش مذکور باید به اندازه‌ای نرم و انعطاف‌پذیر باشد که بتواند در برابر ضربه و خراش مقاومت خوبی از خود نشان دهد. علاوه بر این، جنس بدنه باید به گونه‌ای تولید شده باشد که بتواند در برابر شرایط آب و هوایی مختلف، حرارت، یخ‌زدگی و… پایداری خود را حفظ نماید.

آشنایی با برخی از کابل‌های پر مصرف

اگر تا این بخش از مقاله ما را همراهی کرده‌ باشید به طور قطع با ویژگی‌های بهترین کابل برق و برخی نکات که هنگام خرید آن می‌بایست رعایت کنید، آشنا شده‌اید. در ادامه می‌خواهیم به معرفی برخی از کابل‌های پرمصرف و پرکاربرد بپردازیم. همان‌طور که می‌دانید کابل‌های برق تحت عنوان محصولاتی پرکاربرد در صنعت برق در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که هر کدام از آن‌ها دارای کاربردهای منحصربه‌فرد خود هستند. اما آن چیزی که در بین تمامی کابل‌های برق مشترک می‌باشد این است که تمامی آن‌ها باید دارای مزیت‌هایی باشند تا بتوانند حداکثر کارایی را ارائه دهند. در ادامه با برخی از کابل‌های پرکاربرد که مزایای خوبی را به کاربران ارائه می‌دهند، آشنا خواهیم شد:

بهترین کابل برق: کابل افشان

یکی از کابل‌های پرکاربرد و معروف در صنعت برق، کابل افشان می‌باشد. همان‌طور که از نام این نوع از کابل‌ها مشخص است، در ساختار آن‌ها رشته سیم‌های بسیاری وجود دارد. هادی این نوع از کابل‌ها عموماً از جنس مس بوده که توسط لایه‌ای پلاستیکی از PVC پوشش داده می‌شوند. کابل‌های افشان به علت مس به‌کار رفته در آن‌ها بسیار نرم بوده و از انعطاف‌پذیری بالایی نیز برخوردار هستند؛ از این رو درصد شکستگی در این نوع از کابل‌ها صفر است.

لازم به ذکر است که کابل‌های افشان با وجود انعطاف‌پذیری بالا از قابلیت فرم‌دهی نیز برخوردار می‌باشند. عموماً کابل‌های افشان به دو صورت کابل‌های رشته‌ای تخت و گرد طراحی، تولید و روانه بازار می‌شوند. بهترین کابل برق افشان دارای کیفیت و طول عمر بالایی بوده و می‌تواند پاسخگوی نیاز کاربران باشد.

بهترین کابل برق: کابل نیمه افشان

یکی دیگر از انواع کابل‌های پرکاربرد، کابل‌های نیمه افشان هستند. کابل‌های نیمه افشان متشکل از تعداد زیادی مفتول به هم تابیده بوده که در کنار هم‌دیگر شکل گرفته‌اند. لازم به ذکر است که کابل‌های نیمه افشان در محدوده بین کابل مفتول و کابل افشان جای دارند. ناگفته نماند که کابل‌های مذکور از انعطاف‌پذیری بسیار خوبی نیز برخوردار می‌باشند.

سخن پایانی

در این راهنما با ویژگی‌های بهترین کابل برق تا حدودی آشنا شدیم. کابل و سیم‌های برق جزو مهم‌ترین و اصلی‌ترین محصولات در صنعت برق محسوب می‌شوند که استفاده از آن‌ها به منظور انتقال جریان برق ضروری است. کابل‌ها در انواع مختلف با کاربردهای گوناگونی طراحی و تولید می‌شوند که می‌توان بر حسب نیاز هر کدام از آن‌ها را خریداری کرد. در این راهنما با برخی از ویژگی‌ها و نکات مهمی که می‌بایست پیش از خرید انواع کابل و سیم مورد توجه قرار دهید، صحبت کردیم. خرید بهترین کابل برق نیاز به بررسی دقیق نیازهای مصرف‌کننده و مشخصات اصلی تجهیزات مذکور دارد.

کابل برق سه فاز چیست و چه کاربردهایی دارد؟ مشخصات فنی کابل سه فاز چیست؟ احتمالاً اکثر افرادی که در صنعت برق مشغول به فعالیت هستند با کابل‌های برق سه فاز آشنایی دارند. در این راهنما قصد داریم کمی بیشتر به جنبه‌های مختلف کابل سه فاز، انواع و کاربردهای آن بپردازیم.

آشنایی با کابل برق سه فاز

همان‌طور که از نام این نوع از کابل‌ها مشخص است، از آن‌ها برای برق سه فاز استفاده می‌شود؛ به این معنا که برای روشن‌کردن بسیاری از دستگاه‌ها و تجهیزات صنعتی که به جریان برق بسیار زیادی نیاز دارند، می‌توان از این کابل برق بهره‌گیری کرد. به عنوان مثال برای استفاده از دستگاه‌هایی ازجمله ماشین‌آلات برقی، پمپ‌ها و الکتروموتورها و هر دستگاه دیگری که از برق سه فاز استفاده می‌کند، می‌توان از کابل سه فاز بهره گرفت. در ساختار کابل‌ برق سه فاز به طور معمول ۴ رشته سیم مشاهده می‌شود که سه سیم فاز ۱ و فاز ۲ و فاز ۳ بوده و آخرین سیم هم مربوط به نول می‌باشد که همراه با سیم ارت، کابل‌های سه فاز را تشکیل می‌دهند. لازم به ذکر است که ۳ سیم مذکور دارای جریان ۳۸۰ ولت از نوع متناوب می‌باشند.

کابل‌های برق ۳ فاز یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین تجهیزات در صنعت برق محسوب می‌شوند که از آن‌ها می‌توان به منظور انتقال جریان برق استفاده کرد. از آن‌جایی که انتقال جریان برق سه فاز از طریق این نوع کابل اتفاق میافتد، با کیفیت بودن کابل‌های مذکور بسیار حائز اهمیت است؛ به طوری که آن‌ها می‌بایست به درستی نصب شوند تا احتمال آسیب به حداقل برسد. البته پلیمرهایی که تحت عنوان عایق مورد استفاده قرار می‌گیرند و همچنین اتصالات سیم و کابل مواد اولیه و… نیز در کیفیت نهایی کابل برق سه فاز موثر است.

کابل‌های برق سه فاز در گروه کابل‌های فشار قوی جای دارند و از آن‌ها در سیستم‌هایی با ولتاژ اسمی بیش از ۳۰ کیلو ولت به منظور هدایت جریان برق استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که شدت جریان و ولتاژ این کابل‌ها به اندازه‌ای زیاد است که به طور معمول آن‌ها را به شکل دفنی در زیرزمین یا در کانال‌های مخصوص قرار می‌دهند؛ از این رو در فرآیند طراحی و تولید آن‌ها می‌بایست پارامترهای مختلفی مدنظر قرار گیرد.

کاربرد کابل برق سه فاز

کابل‌های برق سه فاز در کاربردهای متنوع صنعتی و تجاری به منظور روشن کردن تجهیزات صنعتی پرکاربردی مثل پمپ، الکتروموتورها، ابزارآلات برقی و کلیه دستگاه‌هایی که نیازمند منبع برق ۳ فاز هستند مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته امروزه از سیم‌کشی برق ۳ فاز در واحدهای مسکونی به دلیل به‌کارگیری آسانسور و پمپ‌های چاه نیز استفاده می‌شود؛ در نتیجه می‌توان گفت که این نوع از کابل‌ها جزو کابل‌های ساختمانی نیز به‌شمار می‌روند. همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد کابل‌ برق سه فاز یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین تجهیزات در صنعت برق محسوب می‌شود که از آن برای انتقال و جابه‌جایی ایمن برق استفاده می‌شود؛ از این رو می‌بایست با کیفیت بالایی طراحی و تولید شوند تا میزان آسیب‌های احتمالی تا حد ممکن کاهش یابد.

کیفیت کابل‌های برق سه فاز به فاکتورهای مختلفی مثل کیفیت فلز به‎‌کار رفته، پلیمرهایی که در نقش عایق سیم برق مورد استفاده قرار می‌گیرند، اتصالات کابل و موارد دیگر وابسته است. همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، کابل‌های برق ۳ فاز در دسته کابل‌های برق فشار قوی به‌شمار می‌روند. کابل‌های فشار قوی به منظور هدایت جریان برق در مکانیزم‌هایی که به ولتاژ اسمی بیشتر از ۳۰ کیلو ولت نیازمند هستند، به‌کار گرفته می‌شوند؛ چرا که شدت ولتاژ و جریان عبوری از کابل‌های برق ۳ فاز بسیار بالا بوده و نصب آن‌ها یا به صورت دفن در زیرزمین یا درون کانال‌های ویژه انجام می‌شود.

ناگفته نماند که کابل‌های به‌کارگرفته شده در تجهیزات برق سه فاز صنعتی یا خانگی به ۲ شکل اتصال ستاره یا اتصال مثلث به یک‌دیگر متصل می‌شوند. شیوه اتصال رشته‌های سیم در هر یک از روش‌های مذکور متفاوت بوده و تمایز اصلی در این دو شیوه اتصال، وجود یا عدم وجود نول است.

انواع کابل برق سه فاز

کابل برق را می‌توان از نظر کاربرد و محیط‌هایی که از آن استفاده می‌شود به ۳ دسته اصلی تقسیم‌بندی کرد. دسته‌های مذکور عبارتند از کابل‌های هوایی، کابل‌های زمینی و کابل‌های ساختمانی که در ادامه با هر یک از این دسته‌ها بیشتر آشنا خواهیم شد:

کابل هوایی

کابل‌های برق هوایی به طور معمول در محیط‌هایی که کابل می‌بایست آویزان شود یا این که باید روی تیره برق استفاده شود، کاربرد دارند. به طور معمول در کابل‌های هوایی یک سیم رشته‌ای از جنس فولاد گالوانیزه در کنار یک‌دیگر که با استفاده از یک غلاف پلی اتیلنی پوشیده شده است، تهیه می‌شوند.

کابل زمینی

به طور معمول در اکثر مواقع از کابل‌های زمینی برای انتقال برق از دورن خاک استفاده می‌شود. کابل‌های مذکور متشکل از یک عایق، هادی مسی و غلاف P.E.T بوده که در برخی مواقع سیم به نوار فولادی نیز مجهز می‌شود.

کابل ساختمانی

این نوع از کابل برق سه فاز عموماً در تمامی ساختمان‎‌‌ها قابل مشاهده است. کابل‌های ساختمانی از غلاف‌های پی وی سی و هادی مسی ساخته شده‌اند و دارای سطح مقطع مشخصی بوده و می‌توانند جریان برق معینی را جابه‌جا کنند.

مزیت‌های به‌کارگیری کابل برق سه فاز

• میدان مغناطیسی دوار به منظور راه‌اندازی و گردش موتورهای آسنکرون احتیاج است که این میدان تنها به کمک کابل‌های برق ۳ فاز ایجاد می‌شود.
• احتمال دارد در جریان‌های برق تک فاز میزان قدرت لحظه‌ای در بعضی مواقع به صفر برسد و سبب بروز اختلالاتی در تجهیزات مصرف‌کننده گردد. اما این موضوع در مکانیزم‌هایی که از برق سه فاز بهره می‌برند به هیچ‌وجه وجود ندارد؛ چرا که در صورت به صفر رسیدن قدرت لحظه‌ای در یکی از فازها، فازهای دیگر حاوی جریان خواهند بود.
• برخی از تجهیزات صنعتی هم‌چون هواکش‌های صنعتی نیز با بهره‌گیری از برق سه فاز و تک فاز به فعالیت می‌پردازند، اما استفاده از کابل‌ برق سه فاز به دلیل نویز، لرزش و مصرف برق کمتر در اولویت می‌باشد.
• توجه داشته باشید که فعالیت با سیم برق سه فاز در مقایسه با برق تک فاز دشوارتر بوده و نیازمند آگاهی علمی و تجربه است؛ از این رو توصیه می‌شود در هنگام استفاده از آن حتماً از کمک یک کارشناس کمک بگیرید.
• جریان متناوب ایجاد شده با استفاده از کابل برق سه فاز در مقایسه با جریان متناوب تهیه شده در کابل برق تک فاز از ضربان کمتر و ضریب بهره بیشتری برخوردار است.
• زمانی که برای تجهیز خاصی به برق سه فاز نیاز داشته باشیم اما شرایط دسترسی به این جریان وجود نداشته باشد، می‌توان جریان برق تک فاز را به کمک اینورترهای ویژه به سه فاز تبدیل کرد.

رنگ‌بندی کابل برق سه فاز

اگر تا این بخش از مقاله ما را همراهی کرده باشید، قطعاً با کابل‌های برق ۳ فاز، انواع، کاربرد و مزیت‌های استفاده از آن آشنا شده‌اید. در این بخش از مطلب قصد داریم اطلاعاتی در رابطه با رنگ‌بندی کابل برق ۳ فاز به منظور شناسایی آسان‌تر فاز‌های متفاوت موجود در آن به شما عزیزان ارائه دهیم.

همان‌طور که گفته شد، به منظور تشخیص آسان‌تر فازهای متفاوت موجود در کابل‌های برق ۳ فاز باید به کمک استانداردهای معین رنگ آن‌ها را از هم‌دیگر جدا کرد. از مزیت‌های به‌کارگیری این شیوه می‌توان به شناسایی آسان‌تر فازها به منظور تقسیم بار و اتصال درست آن‌ها با موتور القایی بدون آن که نیازی به تست کردن باشد، اشاره نمود.

لازم به ذکر است که معروف‌ترین و مناسب‌ترین استاندارد برای انجام این کار IEC 60446 می‌باشد. متأسفانه استاندارد مذکور به منظور تولید سیم‌های برق سه فاز به اندازه‌ای که باید جدی گرفته نشده و غالباً زنگ‌های غیراستاندارد و غیرحرفه‌ای در فرآیند تولید کابل‌ برق سه فاز به‌کار گرفته می‌شود.

مطابق استانداردهای IEC، استفاده از رنگ‌های سیاه، قهوه‌ای، نارنجی، قرمز، زرد، سبز، آبی، بنفش، خاکستری، سفید، صورتی و فیروزه‌ای در شناسایی هر فازی مجاز است. به منظور تولید کابل‌های برق ۳ فاز یا بر مبنای استانداردهایی که توسط وزارت نیرو اعلام شده، فازهای (S)، (R) و (T) به ترتیب باید در رنگ‌های قرمز، زرد و آبی تولید شوند یا این که مطابق با استانداردهای چین در رنگ‌های زرد، سبز و قرمز طراحی، تولید و به‌کارگرفته شوند.

ناگفته نماند که کابل برق سه فاز به شکل ۳.۵ رشته، ۴ رشته و ۵ رشته تولید و روانه بازار می‌شود. با توجه به افزایش میزان رشته‌های به‌کار رفته در این نوع از کابل‌ها بدیهی است که قیمت آن نیز به همان نسبت افزایش پیدا می‌کند. لازم به ذکر است که مزیت اصلی به‌کارگیری کابل‌های ۳ فاز پنج رشته در مقایسه با کابل‌های ۴ رشته در استفاده از سیم ارت می‌باشد. با لحاظ نمودن استانداردهای تولید کابل‌های سه فاز و ارزیابی سطح کیفی آن‌ها، کابل‌های مذکور در اقسام گوناگونی تهیه و تولید می‌شوند.

سخن پایانی

کابل‌های برق ۳ فاز جزو پرمصرف‌ترین کابل‌ها در صنعت برق محسوب می‌شوند که در حوزه‌هایی که به برق فشار قوی نیاز است کاربرد دارند. کابل‌های فشار قوی دارای انواع گوناگونی هستند؛ اما به طور کل این نوع از کابل‌ها متشکل از یک یا تعدادی هادی الکتریکی بوده و با استفاده از یک غلاف به صورت کلی پوشیده شده‌اند. توصیه می‌شود در صورت استفاده از کابل برق ۳ فاز حتما از کمک یک فرد کارشناس که سابقه کار با این نوع از کابل‌ها را دارد، استفاده نمائید.