برای این که بتوانیم تفاوت کابل شبکه utp و sftp را متوجه شویم، بهتر است در گام نخست لایه‌های مختلف تشکیل‌دهنده محصولات مذکور را مورد بررسی قرار دهیم. لایه‌های کابل‌های نامبرده معرف ساختار آن‌ها بوده و در نام‌گذاری آن‌ها نقش به‌سزایی دارند. در ادامه این راهنما قصد داریم ضمن تشریح مختصر لایه‌های مذکور، به چگونگی ترکیب آن‌ها با یک‌دیگر و همچنین روش تشخیص خصوصیات کابل‌های شبکه از روی نام آن‌ها بپردازیم؛ از این رو از شما عزیزان دعوت می‌شود تا انتهای مطلب ما را همراهی کنید.
Twisted Pairs یا زوج سیم به هم تابیده
نخستین بار تکنیک به هم پیچاندن یا تاباندن زوج سیم‌ها توسط الکساندر گراهام بل ابداع شد و امروزه نیز به طور متداول مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ابتدا برای انجام عملیات کابل‌کشی تلفن تنها از رشته سیم‌های مستقیم استفاده می‌شد؛
اما امروزه با توجه به متداول شدن توزیع جریان برق، تداخل ناشی از خطوط برق به مسئله‌ای جدی برای انتقال سیگنال‌های تلفن تبدیل گردیده است. گراهام بل در آن زمان متوجه شد که با پیچاندن سیم‌ها به دور یک‌دیگر می‌تواند به صورت قابل توجهی تداخل امواج الکترومغناطیسی را کاهش دهد. شایان ذکر است که امروزه نیز از رویکرد نوآورانه مذکور به منظور کاهش میزان تداخل در کابل شبکه استفاده می‌شود.
نام‌گذاری کابل‌های شبکه
به منظور کاهش میزان نویز و تداخل در خطوط، لایه‌های حفاظتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است که لایه‌های مذکور در تنوع کابل‌ها نقش اصلی را ایفا می‌نمایند. ناگفته نماند که جنس مغزی کابل شبکه نیز بر روی کیفیت آن تلثیر زیادی دارد. به عنوان مثال کابل شبکه Cat6 با Cat5 تفاوت دارد.
برای نام‌گذاری انواع کابل شبکه از حروف اختصاری استفاده می‌شود؛ از این رو با یادگیری معنی حروف مذکور می‌توان کابل‌ها را به راحتی از یک‌دیگر تشخیص داد. در ادامه با برخی از حروف اختصاری مذکور آشنا خواهیم شد:
- TP فرم کوتاه شده Twisted Pair می‌باشد و در بازار داخلی تحت عنوان «زوج سیم به هم تابیده» یا «جفت سیم به هم پیچیده» ترجمه شده است.
- F مخفف یا فرم کوتاه شده Foil به معنای ورقه آلومینیوم می‌باشد.
- S مخفف یا فرم کوتاه شده Shielded در معنای حفاظت‌شده می‌باشد.
- U مخفف یا کوتاه شده واژه Unshielded در معنای بدون محافظ است.
انواع کابل شبکه و تفاوت کابل شبکه utp و sftp
به طور کل کابل‌های شبکه از لحاظ لایه‌های فیزیکی به دو دسته (utp) و (sftp) تقسیم‌بندی می‌شوند. برای یادگیری نام‌گذاری کابل‌های محافظت شده (شیلددار) یا کابل‌های بدون محافظ (بدون شیلد) می‌بایست به تفاوت دو نوع مذکور دقت بیشتری داشته باشید. حرف یا حروفی که پیش از tp قرار می‌گیرد به لایه حفاظتی دور زوج سیم‌های به هم تابیده اشاره دارد. در حالی که حرف یا حروفی که در ابتدای عنوان کابل (به طور معمول پیش از / ) قرار می‌گیرد، معرف لایه حفاظتی کلی که در زیر روکش قرار دارد، می‌باشد.
در نام‌گذاری کابل‌های شبکه، محصول مذکور با در نظر گرفتن لایه حفاظتی (فویل یا شیلد) دور سیم‌ها به دو نوع کلی شیلددار و بدون شیلد تقسیم‌بندی می‌شود. اکنون با توجه به توضیحات فوق می‌توان تا حدودی تفاوت کابل شبکه utp و sftp را متوجه شد.
تعریف کابل شبکه utp
عبارت utp مخفف عبارت Unshielded Twisted Pair می‌باشد. کابل‌های زوج به هم تابیده بدون شیلد در مکان‌هایی هم‌چون خانه یا اداره‌های کوچک، عملکرد مناسبی را ارائه می‌دهند. چرا که در مکان‌هایی که تعداد تجهیزات محدود بوده میزان الکترومغناطیسی نیز پایین‌تر است؛ از این رو نیازی به استفاده از لایه محافظتی همانند شیلد نیست. کابل‌های یو تی پی ارزان‌ترین نوع کابل شبکه در بازار محسوب می‌شوند. از آن جایی که کابل‌های مذکور مجهز به لایه محافظتی مثل شیلد نیستند، با قیمت پایین‌تری به بازار و مشتری عرضه می‌شوند. البته لازم به ذکر است که ویژگی بدون شیلد بودن این نوع از کابل‌ها سبب شده است تا آن‌ها باریک‌ترین و منعطف‌ترین نوع کابل شبکه در بازار باشند.
دلیل عرضه کابل شبکه utp به بازار
به دلایل مختلف و مهمی از کابل‌های شبکه در مدل‌های مختلف استفاده می‌شود. به طور کل هنگامی که قصد برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات بین NODEهای مختلف تحت شبکه را داشته باشید، می‌بایست خط اتصالی را با شرایط مخصوصی فراهم نمائید. پارامتر‌های مذکور می‌توانند به صورت نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری باشند. کابل شبکه utp با اجرای پارامترهایی نظیر کدگذاری داده‌ها و دسته‌بندی آن‌ها در بخش‌های مشخص، اولین قدم را در راستای انتقال موفق داده‌ها برمی‌دارد. یوتی‌پی‌ها از ۸ سیم به هم تابیده بدون هیچ نوع محافظی از جنس شیلد و فویل تشکیل شده و به ۶ گروه یا Cat6 تقسیم‌بندی می‌شوند.
کاربردهای کابل شبکه utp
کابل‌های شبکه utp در موارد مختلف و متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه با برخی از کاربردهای کابل مذکور آشنا خواهیم شد:
- کابل utp زیر مجموعه Cat1 به طور معمول در سیستم‌های قدیمی تلفن، مودم و ISDN مورد استفاده قرار می‌گیرند. دلیل به‌کارگیری این نوع از کابل‌های شبکه در سیستم‌های مذکور توانایی انتقال داده‌ها تا حداکثر یک مگابیت در ثانیه است.
- Cat2ها قابلیت انتقال داده‌ها را تا میزان ۴ مگابیت بر ثانیه داشته و توانایی مذکور را در شبکه‌های TOKEN RING اجرا می‌کنند.
- Cat3ها علاوه بر اجرای TOKEN RING در شبکه‌های BASE-T10 نیز به‌کار گرفته می‌شوند. ناگفته نماند که این نوع از کابل‌ها قابلیت ارسال بیش از ۱۰ مگابیت در ثانیه را دارند.
- Cat4ها نیز در شبکه TOKEN RING مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ با این تفاوت که قابلیت جابه‌جایی دیتا در حجم ۱۶ مگابیت بر ثانیه را دارند.
- از Cat5 در قسمت‌های مختلف به منظور استفاده از قابلیت‌های گوناگون آن استفاده می‌شود. شایان ذکر است که Cat5 اترنت ۱۰ مگابیت، اترنت ۱۰۰ مگابیت و شبکه‌های TOKEN RING 16 مگابیت بر ثانیه را پشیبانی می‌کند.
- Cat5e و Cat6 قابلیت انتقال داده تا ۱۰۰۰ مگابیت را داشته و همچنین امکان استفاده از شبکه‌های Gigabit Ethernet را نیز فراهم می‌سازد.
مشخصات کابل شبکه sftp
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های کابل شبکه sftp و utp تجهیزات به‌کار رفته در تولید و ساخت این نوع از کابل‌ها می‌باشد. به بیان ساده‌تر، sftp همانند utp از ۸ سیم به هم تابیده تولید شده است. البته همانطور که پیش‌تر ذکر شد، وجود شیلد به عنوان پوششی به منظور کاهش اثرات نویز و اختلالات الکترومغناطیسی سبب ایجاد تفاوت بین دو کابل مذکور می‌شود. علاوه بر این در sftp فویل‌های محافظی وجود داشته که با پوشش هر زوج سیم مانع تداخل سیگنال‌ها خواهد شد.
تفاوت اصلی میان کابل شبکه utp و sftp
با توجه به توضیحات مذکور اکنون می‌توان به سادگی تفاوت میان کابل شبکه utp و sftp را کشف نمود؛ تنها لازم است که به معنای کلمات توجه داشته باشید. همانطور که می‌دانید، Twisted pair TP در شبکه‌ها بیانگر زوج‌های به هم تابیده بوده و با هک شدن کلمه اختصاری مذکور می‌توان فهمید که کابل شبکه مورد استفاده از زوج‌های به هم تابیده تولید و ساخته شده است.
کلمه اختصاری utp نشان‌دهنده این موضوع است که زوج‌های به هم تابیده دارای لایه محافظ از جنس فویل یا شیلد نبوده و از ۴ زوج سیم به هم تابیده با قدرت صد اهم در اتصالات شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته این در حالی است که sftp از کابل‌هایی تشکیل شده باشند که علاوه بر ژاکت محافظتی به واسطه فویل و شیلد نیز پوشیده شده‌اند.
از مهم‌ترین تفاوت‌های کابل شبکه utp و sftp می‌توان به پوشش‌های محافظتی که مشخص‌کننده نحوه استفاده از آن‌ها می‌باشد اشاره نمود. به عنوان مثال فرض کنید که قصد نصب سیستم مدار بسته را دارید؛ برای انجام این کار پیشنهاد می‌شود به منظور بهینه‌سازی انرژی و استفاده فیزیکی از کابل‌ها برای فضای داخلی از کابل UTP CAT-6 استفاده نموده و برای اتصالات خارجی با مسافت کمی طولانی که احتمال بروز مشکلات و ضربه‌ها وجود دارد از SFTP CAT-6 بهره ببرید. شایان ذکر است که وجود شیلد در کابل sftp از تداخلات برقی خارج از زوج سیم‌ها جلوگیری می‌کند؛ در حالی که قابلیت مذکور در کابل شبکه utp به ندرت مشاهده می‌شود.
انتخاب کابل شبکه utp و sftp
با در نظر گرفتن تعاریف هر یک از کابل شبکه utp و sftp و همچنین درک تفاوت‌های موجود در بین آن‌ها به راحتی می‌توان هنگام خرید هر یک از آن‌ها به درستی تصمیم گرفت. کابل sftp نقش به‌سزایی در کاهش اثرات الکترومغناطیسی و نویز در تبادل داده‌ها بر روی سیگنال‌ها دارد، در حالی که قابلیت مذکور در utp تا حد زیادی کم‌تر است.
لازم به ذکر است که کیفیت برتر کابل شبکه sftp شرایطی را فراهم ساخته است که در برخی از اتصالات شبکه‌ای منحصراً باید از این محصول استفاده شود. البته کیفیت این نوع از کابل منجر به گران قیمت بودن آن نیز شده است. علاوه بر این، کابل شبکه sftp از مقاومت فیزیکی بسیار بالایی برخوردار بوده و از آن می‌توان در شرایط محیطی مختلف استفاده نمود.
یکی دیگر از تفاوت‌های کابل شبکه utp و sftp در میزان مقاومت آن‌ها می‌باشد؛ چرا که به دلیل وجود تنها یک پوشش پلاستیکی به دور زوج سیم‌های کابل شبکه utp، مقاومت کم‌تری در برابر خطرات احتمالی داشته و تداخل مغناطیسی در این نوع از کابل‌ها بیشتر است.
سخن پایانی
در این راهنما با تعاریف و تفاوت‌های کابل شبکه utp و sftp آشنا شدیم. شما با توجه به نیاز، بودجه، سلیقه و کاری که قرار است انجام دهید می‌توانید هر یک از کابل‌های utp یا sftp را با در نظر گرفتن ویژگی‌هایی که دارند، خریداری نمائيد.
